NIS2 wordt nationale wetgeving: wat betekent dit voor de logistieke sector?

De cyberbeveiligingswereld staat op scherp. Met de omzetting van de NIS2-richtlijn naar nationale wetgeving – in Nederland de Cyberbeveiligingswet (Cbw) – krijgen bedrijven in vitale sectoren te maken met verregaande verplichtingen op het gebied van digitale weerbaarheid. Voor de logistieke sector, die de ruggengraat vormt van onze moderne economie, heeft deze wetgeving ingrijpende gevolgen. Verwacht wordt dat de Cyberbeveiligingswet in het tweede kwartaal van 2026 van kracht wordt, maar organisaties kunnen zich nu al beter voorbereiden.

Wat is NIS2 en waarom wordt het nu nationale wet?

De Network and Information Security Directive 2 (NIS2) is Europese wetgeving die op 16 januari 2023 in werking is getreden. Deze richtlijn vervangt de eerdere NIS1-richtlijn uit 2016 en stelt veel strengere eisen aan organisaties in essentiële en belangrijke sectoren. Het doel? Een hoger gemeenschappelijk niveau van cyberbeveiliging realiseren binnen de EU om de digitale en economische weerbaarheid van lidstaten te versterken.

EU-lidstaten moesten de NIS2-richtlijn uiterlijk op 17 oktober 2024 omzetten in nationale wetgeving. Nederland loopt vertraging op met de implementatie, maar het is nu vrijwel zeker dat de Cyberbeveiligingswet (Cbw) – de Nederlandse implementatie van NIS2 – in het tweede kwartaal van 2026 van kracht wordt. De Cbw vervangt de huidige Wet beveiliging netwerk- en informatiesystemen (Wbni).

Waarom raakt NIS2 de logistieke sector zo hard?

De logistieke en transportsector speelt een cruciale rol in de wereldeconomie. Logistieke processen zijn tegenwoordig sterk verweven met digitale systemen: van warehouse management systemen (WMS) en transport management systemen (TMS) tot supply chain platforms, IoT-apparatuur en realtime tracking. Een cyberaanval op deze systemen kan verstrekkende gevolgen hebben, niet alleen voor individuele bedrijven maar voor hele toeleveringsketens en zelfs de gehele economie.

Daarom valt de transportsector onder de ‘essentiële sectoren’ in de NIS2-richtlijn. Meer specifiek gaat het om:

• Luchtvervoer (essentiële entiteiten)
• Spoorvervoer (essentiële entiteiten)
• Watervervoer (essentiële entiteiten)
• Wegvervoer en logistieke dienstverleners (afhankelijk van omvang en kritische rol mogelijk als belangrijke entiteiten)

Naast grote transportbedrijven zullen ook MKB-bedrijven in de logistiek indirect geraakt worden. Grote ‘essentiële entiteiten’ krijgen namelijk de verplichting om ook de cyberbeveiliging van hun leveranciers en partners in de keten te controleren en te borgen.

Wat zijn de concrete verplichtingen onder NIS2?

Organisaties die onder de NIS2-richtlijn vallen, krijgen vier kernverplichtingen:

Zorgplicht: 10 verplichte beveiligingsmaatregelen

De NIS2-wetgeving schrijft tien concrete cyberbeveiligingsmaatregelen voor die bedrijven moeten implementeren:

1. Risicoanalyse en beveiligingsbeleid voor informatiesystemen
2. Incidentbehandeling – procedures voor detectie, respons en herstel
3. Bedrijfscontinuïteit – backupbeheer en noodherstelplannen
4. Beveiliging van de toeleveringsketen – security-eisen aan leveranciers en dienstverleners
5. Beveiliging bij aankoop, ontwikkeling en onderhoud van netwerk- en informatiesystemen
6. Beleid en procedures voor gebruik van cryptografie en encryptie
7. Persoonlijke beveiliging, toegangscontrole en asset management
8. Multi-factor authenticatie (MFA) en beveiligde communicatie
9. Bewustwording, opleiding en training van personeel in cybersecurity
10. Gebruik van oplossingen voor cyberbeveiligingshygiëne en basiscybersecurity

Meldplicht: rapportage van cyberincidenten

Ernstige cyberincidenten moeten binnen 24 uur na ontdekking gemeld worden aan het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC). Dit geldt voor incidenten met significante operationele impact of die de bedrijfscontinuïteit bedreigen.

Registratieplicht

Organisaties die onder de richtlijn vallen moeten zich registreren bij de Nederlandse overheid. Dit helpt toezichthouders om te bepalen welke bedrijven onder de wetgeving vallen en hoe toezicht plaatsvindt.

Audits en toezicht

Organisaties moeten aantoonbaar voldoen aan de eisen. Dit betekent dat zij hun cyberweerbaarheid moeten kunnen documenteren en dat toezichthouders audits kunnen uitvoeren.

Ketenverantwoordelijkheid: ook het MKB wordt geraakt

Een van de meest impactvolle aspecten van NIS2 is de supply chain security-verplichting. Grote logistieke bedrijven die als ‘essentiële’ of ‘belangrijke’ entiteiten worden aangemerkt, moeten eisen stellen aan de cybersecurity van hun leveranciers, vervoerders en IT-partners.

Dit heeft directe gevolgen voor MKB-bedrijven in de logistiek. Zelfs als een organisatie formeel niet onder NIS2 valt, kunnen grote klanten eisen dat zij aantoonbaar voldoen aan vergelijkbare cyberbeveiligingsnormen. Anders lopen zij het risico opdrachten te verliezen of uit de toeleveringsketen te worden gehaald.

Wat zijn de sancties bij niet-naleving?

De NIS2-richtlijn kent AVG-achtige boetes op basis van wereldwijde omzet:

• Essentiële entiteiten: tot €10 miljoen of 2% van de wereldwijde jaaromzet (afhankelijk van wat hoger is)
• Belangrijke entiteiten: tot €7 miljoen of 1,4% van de wereldwijde jaaromzet

Daarnaast kan niet-naleving leiden tot reputatieschade, verlies van klanten en operationele verstoringen. Voor logistieke bedrijven die afhankelijk zijn van contracten met overheidsorganisaties of grote multinationals, kan niet-compliant zijn zelfs betekenen dat ze uitgesloten worden van aanbestedingen.

Hoe kunnen logistieke bedrijven zich voorbereiden?

Hoewel de Cyberbeveiligingswet pas in 2026 van kracht wordt, is het cruciaal om nu al actie te ondernemen:

1. Bepaal of je organisatie onder NIS2 valt

Kijk of jouw bedrijf behoort tot de sectoren die aangemerkt worden als ‘essentieel’ of ‘belangrijk’. Bedrijven met meer dan 50 medewerkers of een jaaromzet boven €10 miljoen lopen een grotere kans onder de wetgeving te vallen.

2. Voer een cyberrisicoanalyse uit

Identificeer welke IT-systemen, data en processen kritiek zijn voor jouw bedrijf. Waar zitten kwetsbaarheden? Welke dreigingen zijn realistisch? Deze analyse vormt de basis voor je beveiligingsstrategie.

3. Implementeer de 10 verplichte maatregelen

Begin met het systematisch invoeren van de tien zorgplichtmaatregelen. Denk aan multi-factor authenticatie, encryptie, incidentresponsplannen, en het trainen van personeel.

4. Zorg voor bedrijfscontinuïteit met escrow-oplossingen

Een cruciaal onderdeel van NIS2 is het waarborgen van bedrijfscontinuïteit, ook bij uitval van softwareleveranciers of IT-diensten. Denk aan je WMS, TMS, of supply chain management platforms. Wat gebeurt er als de leverancier failliet gaat of er een ernstig incident plaatsvindt?

Hier komt digital escrow om de hoek kijken. Met een oplossing zoals Escrow4All kun je ervoor zorgen dat kritieke broncode, data en technische documentatie veilig worden opgeslagen en beschikbaar blijven, zelfs als je leverancier wegvalt. Dit helpt je niet alleen te voldoen aan de continuïteitseisen van NIS2, maar beschermt ook je operationele weerbaarheid in onvoorziene omstandigheden.

5. Documenteer en test regelmatig

Zorg dat je kunt aantonen dat je voldoet aan de NIS2-eisen. Documenteer je beleid, voer penetratietests uit, en oefen met incident response scenario’s. Toezichthouders en klanten zullen om bewijs vragen.

6. Bereid je meldprocessen voor

Weet hoe je incidenten meldt bij het NCSC. Stel een intern protocol op zodat je binnen de vereiste 24 uur kunt rapporteren.

Conclusie: niet afwachten, maar actie ondernemen

De omzetting van NIS2 naar nationale wetgeving markeert een keerpunt voor de logistieke sector. Digitale weerbaarheid is geen ‘nice to have’ meer, maar een wettelijke verplichting met verregaande consequenties. Voor transportbedrijven en logistieke dienstverleners betekent dit dat cybersecurity integraal onderdeel moet worden van de bedrijfsstrategie.

Door nu al stappen te zetten – van risicoanalyses tot het implementeren van continuïteitsoplossingen zoals digital escrow – kunnen bedrijven niet alleen voldoen aan de wet, maar ook hun concurrentiepositie versterken. Want in een wereld waarin klanten steeds kritischer kijken naar digitale betrouwbaarheid, biedt proactieve compliance een strategisch voordeel.

De boodschap is duidelijk: wacht niet tot de wetgeving van kracht is. Begin vandaag met het versterken van je digitale weerbaarheid.